Als het om het klimaat gaat kan Fons Janssen (26) uit Veulen bij Venraij beslist een ‘bezig baasje’ worden genoemd. Met zijn onderneming Fons Janssen Consulting begeleidt hij als coördinator Benelux namens het Europese Klimaatpact Nederlandse maatschappelijke (jongeren)organisaties bij hun duurzaamheidsacties. Daarnaast helpt hij studenten en starters in de regio bij het isoleren van hun woningen. En ook privé laat Fons niets na om zijn footprint zo klein mogelijk te houden.

Bezig baasje

Isoleren

“Ik wil mensen laten zien dat duurzaamheid geen bedreiging is, maar een kans. Al op de middelbare school besefte ik dat mijn generatie, de huidige twintigers en dertigers, de Europese doelen voor klimaat, natuur en milieu moeten realiseren binnen hun eigen werkzame leven: in de periode 2020-2050. Vooruitschuiven is voor ons geen optie. Ook begreep ik dat we dat vooral sámen moeten doen. Want hoeveel verder je komt met samenwerking ervaar ik elke dag in het kleine dorp waar ik woon. Iedereen hier helpt elkaar en zorgt voor elkaar. Zo bouwden we hier recent samen een circulaire loods voor de carnavalswagen met materialen van oude varkensstallen. Je ziet dan van heel dichtbij wat je met gemeenschapszin kunt bereiken.

Duurzaamheid als kans

Als coördinator Benelux namens het Europese Klimaatpact help ik Klimaatburgemeesters en jongerenorganisaties in België, Luxemburg en Nederland bij hun duurzaamheidsacties. Ik adviseer ze hoe ze hun activiteiten beter kunnen organiseren en coördineren, overleg met overheden en breng jongerenorganisaties met deze instituties in contact. Ook laat ik ze kennismaken met interessante buitenlandse initiatieven, en andersom. Denk bijvoorbeeld aan de actie Nederland Cycling4Climate: een fietstocht van 400 kilometer langs de denkbeeldige kustlijn die ontstaat als de zeespiegel te ver doorstijgt en de dijken breken. Zoiets kun je ook in het buitenland organiseren met bijvoorbeeld verwoestijning.

Coördinator Europese Klimaatpact

Man isolatie

Twee dagen per week help ik studenten en starters bij het isoleren van hun woningen. In Venray breng ik vrijwilligers, klusbedrijven en woningbouwverenigingen bij elkaar om als teams samen te werken bij het opknappen van de woningen. Jongeren kunnen bijvoorbeeld veel voorwerk zelf doen, zoals het huis leegmaken, zodat de professionals direct aan de slag kunnen met hun gespecialiseerde werk. Deze teamaanpak wil ik verder uitrollen naar andere gemeenten.Ook privé ben ik klimaatbewust bezig. Zo rij ik geen auto, ook al woon ik op het platteland. Met de elektrische vouwfiets en de trein kom ik overal waar ik wezen moet. Vliegen doe ik niet, tenzij het echt niet anders kan. Daarnaast douche ik kort en koud, kook ik zelf vaak vegetarisch en help ik met de aanplant van meer bomen in mijn gemeente. Of ik genoeg doe? Ik vind van wel. En ik laat anderen zien hoe het ook kan. Bijvoorbeeld door mijn vrienden te adviseren hoe ze hun woningen aardgasvrij kunnen maken.

Lokale impact

Wat ik anderen zou willen meegeven die ook in actie willen komen voor het klimaat? Doe het niet versnipperd. Sluit met je acties aan bij acties die er al zijn. Ook op lokaal niveau lopen er nu al heel veel initiatieven. Bundel de krachten. Samen sta je sterker en bereik je veel meer dan in je eentje.”

HOOFD - FONS - SUBS

Lachende man met pet

Fons Janssen begeleidt jongeren bij duurzaamheidsacties

“Voor mij is de klimaatcrisis echt een moraliteitscrisis, waarin rechtvaardigheid een hele belangrijke rol speelt. Ik ben op drie verschillende vlakken met dit onderwerp bezig: persoonlijk, professioneel en met mijn eigen podcast. Het hoeft helemaal niet moeilijk te zijn, als je maar iets doet.

Ten eerste, op persoonlijk gebied. Ik consumeer heel bewust. Dat betekent dat ik weinig nieuwe kleding koop, bijna geen vlees eet en zoveel mogelijk de fiets pak. We zijn heel materialistisch geworden en reclames pushen ons daarin. Ik leef al tien jaar zo en het is niet altijd gemakkelijk. Toch zie ik het als verzet om op deze manier te leven. Op de universiteit kwam ik weer in aanraking met het thema duurzaamheid. Ik vond het toen al iets veel groters dan mijn baan of carrière.

Gepusht door reclames

Ilyes-604x362_01@2x

Daarnaast werk ik al jaren aan het verduurzamen van organisaties. Op dit moment doe ik dat in een ziekenhuis. We werken hard aan de energietransitie, waarbij we snel van het gas af moeten. Een bijproduct van de zorg is heel veel afval. We zijn daarin echt doorgeslagen, terwijl we het innovatie hebben genoemd. Een infuuszak die elders in de wereld is gemaakt, verscheept wordt en hier na gebruik wordt weggegooid. Al dat plastic, metalen en verpakkingen. Gelukkig staan verpleegkundigen en artsen heel erg open voor het anders en duurzamer inkopen, want zij ergeren zich hier ook al jaren aan.

Afvalbergen in de zorg

Er komt voor mij ook een stuk onrechtvaardigheid bij kijken. De meeste spullen zijn namelijk goedkoop in het buitenland geproduceerd. Dus onze gezondheid gaat ten koste van de natuur en mensen elders. Waarom is onze gezondheid belangrijker dan die van iemand anders? Dat is voor mij een wezenlijke vraag: vinden we dat normaal?

Onrechtvaardigheidsgevoel

Ilyes-604x362_02@2x

Ten slotte, als moslim ben ik opgevoed met het idee dat je je bewust moet zijn van wat je consumeert, want het is niet vanzelfsprekend dat je dat hebt. Je hebt het van God gekregen, maar je hebt er ook verantwoordelijkheid over af te leggen. In mijn podcast de New Stewards spreek ik met islamitische duurzaamheidsleiders om mensen aan te sporen dat stukje bewustzijn onderdeel te laten zijn van hun geloof. Mijn wens is dat moslims en gelovigen wereldwijd opstaan als de nieuwe morele duurzaamheidsleiders van de toekomst.”

Podcast: wees je bewust van wat je consumeert

NKW_ILYES_HOOFDVIDEO_1920X1080_DEF2+subs

Ilyes-604x362_03@2x

Voor Ilyes Machkor speelt rechtvaardigheid een belangrijke rol in de klimaatcrisis

“Ja, ik maak mij zeker zorgen over mijn generatie. Ook omdat wij grotendeels niet aan de knoppen zitten die over onze toekomst gaan. Dus moeten we de regie over onze eigen toekomst terugkrijgen. Daarom zet ik mij onder meer ook in als Klimaatambassadeur van de Toekomst via de Jonge Klimaatbeweging. Wij vertegenwoordigen een miljoen jongeren bij de overheid en politiek.

Ik realiseer mij dat ik in een groene bubbel zit, maar dat geldt lang niet voor iedereen van mijn generatie. Daarom vind ik het belangrijk om met mensen buiten die bubbel, waaronder specifiek minderheden, hierover in gesprek te gaan. Ik denk wel dat wij als jongeren een enorme drive hebben om voor een betere wereld te gaan. Tegelijkertijd zeg ik eerlijk bij dat er op dit moment zoveel crises zijn dat het soms ook mentaal belastend wordt voor jongeren.

Groene bubbel

Laura de Vries

Voor mij is het belangrijk dat we werken aan een toekomstbestendige, versnelde en inclusieve klimaattransitie. Het jongerenperspectief staat daarin centraal. Ik wil handelingsperspectieven laten zien. Veel mensen willen wel iets doen, maar weten niet hoe of wat. Voor mij is de belangrijkste les: doe iets wat aanslaat bij jouw passie of interesse. Wat ligt jou en hoe kun je vanuit daar de klimaattransitie versnellen? In mijn geval is dat belangenbehartiging en aandacht vragen via het spreken op evenementen of in de media.

Stel jouw passie centraal

Ik wil meer dan een moestuin en dingen recyclen. Ik wil grote slagen maken en groot denken: we moeten naar een samenleving op basis van een brede welvaart. Eentje die draait om leefbaarheid, sociale cohesie en veiligheid. Klimaat en duurzaamheid zijn daar direct aan gelinkt, want de klimaatcrisis zorgt onder andere voor problemen op gebied van veiligheid en leefbaarheid. &nbsp;Als we nu onvoldoende doen aan de klimaatcrisis zakt ook die brede welvaart in.

Meer dan een moestuin

We staan op het punt dat we keiharde keuzes moeten gaan maken. Als we geen omslag naar een echt duurzame en betere wereld maken, gaan we daar heel veel problemen van ondervinden. Kijk maar naar de alsmaar stijgende temperaturen. Als straks sub-Sahara Afrika onleefbaar wordt, krijgen we honderden miljoenen vluchtelingen. Daar wordt links noch rechts in Europa blij van.

Keiharde keuzes

Het blijft een grote en moeilijke opgave. Toch ben ik hoopvol, want ik zie ook een kanteling in onze gesprekken met de overheid en politiek. Het gaat niet meer – op een enkeling na - over of klimaatverandering moet worden aangepakt, maar gelukkig over hoe we dat gaan doen. Ik geloof enorm in het 'butterfly effect' waarbij het inspireren van enkelen uiteindelijk kan leiden tot een olievlek.”

Hoopvol

nkw-laura

Laura de Vries wil meer dan een moestuin en dingen recyclen

“Ik ben al een aantal jaar vrijwilliger bij de energiecoöperatie Vrijstad Energie in Culemborg. Dit voorjaar zijn we het initiatief ‘Minder op de meter’ gestart met de gemeente. Het idee is simpel: hoe kun je samen met de inwoners van jouw straat besparen op je energierekening? Met deze actie willen we de mede-inwoners van Culemborg helpen om de goede dingen te doen voor hun energiehuishouding en het klimaat.

Klimaatburgemeester van Culemborg Judith van Loon

We doen dat op kleinschalig niveau: jouw eigen straat. Samen met de bewoners kijken we hoe we de huizen kunnen verduurzamen met kleine stappen. Op die manier is het leuk en behapbaar. Want we merken dat veel mensen door de bomen het bos niet meer zien. Ze willen wel isoleren, maar dan? Door al die offertes en leveranciers raken velen het spoor bijster.

Als we in een straat beginnen doen we dat met een vegetarische barbecue. Een bietenburger is vaak al een - positieve - eyeopener voor mensen. In een informele sfeer geven we informatie en gaan we met elkaar in gesprek. Leuk is dan om bijvoorbeeld energienota’s te vergelijken met elkaar. Daarna maken we een stappenplan op maat aan de hand van vragenlijsten en een geavanceerd systeem. Daarbij krijgen we hulp van energiecoaches. 

De kracht zit ‘m voor mij ook in het versterken van de buurtcohesie, omdat je met elkaar de beste resultaten boekt. Door bijvoorbeeld collectief in gesprek te gaan met leveranciers om maatregelen uitgevoerd te laten uitvoeren om zo goedkoper in te kopen. Voor de leverancier word je met meerdere woningen ook interessanter qua planning van uitvoering. Hiermee laten we zien dat bewonersinitiatieven gewoon serieus genomen worden en een eigen positie in de markt hebben. Ik geloof erg in de kracht van onderop.

Door ‘Minder op de meter’ voelen mensen zich ontzorgd in het hele proces om straks hopelijk helemaal van het aardgas van te kunnen. In 2040 willen we een aardgasvrij Culemborg! Ze zeggen dat Culemborg het meest representatieve stadje is van Nederland. Hopelijk geldt dat ook op energiegebied, want we doen al heel veel hier. 

We hebben geen tijd te verliezen. Het is nu aan de orde om met elkaar de goede dingen te doen en in beweging te komen. Wereldwijd moeten dingen ook echt anders. Is economische groei echt steeds weer het belangrijkste? Of is het nu tijd voor groei op andere terreinen? Maar goed, begin dichtbij en kijk naar wat jijzelf kunt doen. Daar heb je invloed op.”

Judith van Loon wil een aardgasvrij Culemborg

“Thegreenlist.nl begon eigenlijk eind 2019 als een persoonlijke uitdaging. Ik was mijn eigen koopgedrag zat. Het inzicht dat ik als gemiddelde Nederlander met mijn consumptiepatroon meer dan het drievoudige verbruik dan de aarde mij kan geven, gaf de doorslag om begin 2020 een buy nothing new jaar in te lassen. Ik ging de uitdaging met mezelf aan!

Klimaatburgemeester van Ouder-Amstel Saskia Sampimon-Versneij

Na de geslaagde challenge vorig jaar ben ik het dit jaar gaan doortrekken op meer thema’s. Denk aan vegetarische en veganistische voeding en in het kader van ‘duurzaam reizen’ zijn we Nederland aan het (her)ontdekken en ook date-nights steken we duurzaam in bij klimaatvriendelijke restaurantjes. Het doel is om stapje voor stapje steeds bewuster te gaan leven. Wat dus begon met minder spullen is nu echt een lifestyle geworden. 

Op mijn Instagramkanaal @thegreenlist.nl deel ik dagelijks tips, ervaringen en struggles. Ook de dingen waar ik tegenaan loop om duurzaam te leven. Het succes verklaard? Ik krijg vaak terug van volgers dat ze mijn positiviteit en eerlijkheid waarderen. Ik laat zowel mijn ups als mijn downs zien, zoals mijn zelfgemaakte maar helaas mislukte wasmiddel, en ik juich elk stapje van een ander toe. 

Soms krijg ik hele donkere en vurige reacties. Zo van ‘het heeft toch allemaal geen zin zolang de overheid en het bedrijfsleven te weinig doen. Daar ben ik het niet mee eens. In Trouw stond laatst een interessant artikel met het Hoofd Gedragseconomie van de UvA. Hij stelde juist dat kleine stapjes heel belangrijk én impactvol zijn. Niet alleen beïnvloed je je omgeving, je stimuleert ook jezelf. Als je eenmaal begint met duurzaam leven, wil je namelijk steeds meer. Dat heb ikzelf ook zo ervaren. 

Ik ervaar mijn zoektocht naar een groener leven als een mindfulness-oefening. Mijn streven naar minder levert mij meer op: meer tijd, aandacht, kwaliteit en geluk. Ik kan deze lifestyle iedereen aanraden en daarmee hoop ik anderen te inspireren via thegreenlist.nl.”