Veelgestelde vragen

Deze campagne is niet de eerste campagne over dit onderwerp. Eerder was er de ‘Iedereen doet wat’-campagne van EZK. Het ministerie van EZK werkt samen met andere ministeries die al eerder campagne voerden over klimaatgerelateerde onderwerpen. Denk aan isoleren. Deze campagnes stopten toen de coronacrisis begon - net als alle andere campagnes van de Rijksoverheid. De inzet van media was toen alleen toegestaan voor het communiceren over coronamaatregelen. In die periode zijn de voorbereidingen voor een nieuwe klimaatcampagne gestart, de opvolger van Iedereen doet wat. In april 2022 startte EZK opnieuw met een klimaatcampagne over energiebesparing. De huidige campagne gaat over meer klimaatonderwerpen, en niet alleen energiebesparing. Hierbij werken de betrokken ministeries EZK, BZK, IenW en LNV samen. 

De overheid wil met de campagne huishoudens, bedrijven en andere organisaties bewust maken van de stappen die nodig zijn om de opwarming van de aarde te verminderen. En de duurzame stappen die we met z'n allen moeten zetten. De campagne doet dat op verschillende manieren. Bijvoorbeeld door concreet te laten zien hoe je energie kan besparen of spullen kunt hergebruiken. Ook laat de campagne zien wat de voordelen zijn van duurzame keuzes. En hoe klimaatmaatregelen ons leven in de toekomst gaan veranderen. 

'Zet ook de knop om' is een meerjarige campagne die doorloopt tot in ieder geval 2027. De huidige flight loopt van 24 augustus tot en met 15 oktober 2023.

Met de nieuwe meerjarige klimaatcampagne wil de overheid de hele samenleving aanspreken. Het tegengaan van klimaatverandering is iets wat overheid, bedrijfsleven, organisaties en huishoudens samen moeten doen. Op de website staat daarom informatie voor mensen thuis én bedrijven en organisaties. De campagne is net van start en wordt steeds verder uitgebreid. In de toekomst worden bijvoorbeeld nieuwe gewoontes op het gebied van eten, wonen, reizen, spullen, ondernemen en produceren gecommuniceerd. De overheid vraagt zowel huishoudens als bedrijven en organisaties om de knop om te zetten, en laat concreet zien hoe je dat doet. 

CO2-reductie is het verminderen van de hoeveelheid CO2 die vrijkomt als gevolg van menselijke activiteiten, zoals de verbranding van fossiele brandstoffen. De uitstoot van CO2 zorgt ervoor dat de aarde opwarmt, wat leidt tot problemen voor mens en natuur. Denk daarbij aan extreem weer zoals hittegolven en droogte, maar ook aan overstromingen en stormen. Het is daarom heel belangrijk dat we ons best doen om CO2-uitstoot zoveel mogelijk te verminderen.

De Rijksoverheid moet het goede voorbeeld geven. Wat we aan Nederland vragen, doen we zelf dus ook. We zijn een grote organisatie en kunnen een groot verschil maken. Ons doel is dan ook een klimaatneutrale Rijksoverheid te zijn in 2030. Dat doel bereiken we door standaard duurzame keuzes te maken als het gaat om onze kantoren, mobiliteit, ICT, faciliteiten, ons energieverbruik en in de cao voor de rijksambtenaren. 

Voor onze kantoren is bijvoorbeeld afgesproken dat duurzaamheid voortaan de standaard is. En net als veel huishoudens in Nederland, is ook in bijna al onze kantoren de verwarming twee graden lager gezet de afgelopen winter. We bespaarden er rond de 22% gas mee, meer dan de door de EU gevraagde 15%. Eerlijk is eerlijk: ook de warme winter droeg daaraan bij. Maar we gaan in ieder geval door met deze aanpak, om deze besparing vast te houden. Andere voorbeelden zijn het hergebruik van onze kantoormeubelen en duurzame inkoop van onze smartphones, laptops en tablets. Of het slim omgaan met logistiek. Samen met vakbonden werken we ook aan een duurzame cao. Meer voorbeelden vind je op www.denkdoeduurzaam.nl.

Elk jaar geeft de Rijksoverheid in mei een overzicht aan de Tweede Kamer over van de voortgang van de verduurzaming van de gehele Rijksbedrijfsvoering. Het overzicht kan iedereen bekijken via de website van de Rijksoverheid. Ook kunnen alle departementen ervoor kiezen om nog een eigen duurzaamheidsverslag te maken. I&W, EZK/LNV en BuZa hebben zo'n eigen duurzaamheidsverslag.

Verder zijn alle ministeries aan de slag met certificatie op de CO₂ -prestatieladder. Externe communicatie over de resultaten van het departement is daarbij verplicht. I&W en EZK/LNV zijn al een tijd gecertificeerd. Alle andere ministeries hebben inmiddels ook bijna hun certificaat.

De overheid doet al veel om duurzame opties aantrekkelijker en bereikbaarder te maken. Denk hierbij bijvoorbeeld aan subsidies voor het verduurzamen van de eigen woning of de aanschaf van een warmtepomp. Soms wordt er ook gekozen om dingen duurder te maken, als dit beter werkt om duurzamer gedrag te stimuleren. Bijvoorbeeld door het sterker belasten van vliegreizen*, de CO2-heffing voor de industrie en het heffen van statiegeld op plastic flesjes en blikjes. In sommige gevallen is het invoeren van een vaste norm de beste optie om als samenleving effectief te verduurzamen. Denk aan het verbod op plastic tasjes of de plastic wegwerpverpakking. De komende jaren zal in klimaatbeleid steeds naar de beste combinatie van subsidiëren, beprijzen en normeren gezocht worden. Zodat bedrijven, organisaties en huishoudens maximaal gestimuleerd worden om duurzame stappen te zetten. 

* Per 1 januari 2023 is de vliegbelasting verhoogd met € 18,48. Het tarief gaat dan omhoog van €7,95 naar €26,43 per passagier die vanuit Nederland vertrekt. Het kabinet wil zo de CO2-uitstoot door vliegen verminderen.  

Uit onderzoek blijkt dat subsidies alleen niet voldoende zijn. Goede informatie en aantrekkelijke voorbeelden zijn hiervoor ook nodig. De campagne geeft die informatie en voorbeelden.

Nederland loopt niet voorop, maar in vele opzichten juist achterop. De gemiddelde Nederlander zorgt voor 34 procent meer uitstoot dan een gemiddelde Europeaan. Slechts vier EU-landen doen het op dit punt slechter. Bovendien heeft Nederland het klimaatakkoord van Parijs ondertekend. We zijn daarom verplicht om onze CO2-uitstoot stap voor stap te verminderen. Aan het Parijs-akkoord doen verder bijna alle landen mee. Het verduurzamen en minderen van CO2-uitstoot gebeurt dus in de hele wereld.

Het is en-en. Grote bedrijven hebben een groot aandeel in de totale uitstoot van CO2. Daarom maakt de overheid aparte afspraken met deze bedrijven en maakt de overheid beleid om bedrijven te stimuleren om te verduurzamen (zoals CO2 heffing en ETS systeem). Maar alleen duurzamere bedrijven is niet voldoende. Wat wij als huishoudens en consument doen speelt ook een belangrijke rol in de weg naar een volledig duurzame economie.

De huidige stijging van de gemiddelde temperatuur op aarde gaat enorm snel. Volgens het VN-IPCC panel is dit tempo in de geschiedenis van de aarde nog nooit vertoond. Dat maakt deze klimaatverandering gevaarlijk voor mens en dier en het ecosysteem. Er kunnen plotselinge extremen optreden die onze samenleving en de natuur niet aankunnen.