Warmte uit afvalwater verduurzaamt zwembaden
Sinds de energiecrisis kampen veel zwembaden met financiële problemen. Door de hoge gasprijzen wordt het steeds lastiger om de energierekening te betalen. Zwembadwater verwarmen met ‘gratis’ warmte van afval-, riool- of oppervlaktewater biedt uitkomst, weet adviesbureau Syntraal. Met behulp van de subsidie vanuit de Energiebespaarcoalitie onderzocht het bureau voor welke zwembaden dit werkt.
Delen:
Organisatieadviesbureau Syntraal is gespecialiseerd in het verduurzamen van de bebouwde omgeving. Daar horen ook zwembaden bij. “Het verduurzamen van zwembaden is momenteel een hot topic”, zegt Simon Bos, consultant bij Syntraal. “Zwembaden zijn veel in het nieuws geweest de afgelopen tijd. Door de gestegen gasprijzen zitten veel zwembadeigenaren in de financiële problemen. Er zijn baden die de deuren moesten sluiten.”
Zolang we niets doen om de zwembaden van het gas af te helpen, zal dit meer zwembaden overkomen, vreest Simon. “En dat terwijl zwembaden onmisbaar zijn in een waterrijk land als Nederland. Onze kinderen leren er zwemmen. Maar ook ouderen zwemmen graag, bijvoorbeeld als verlichting van reumaklachten. Daarnaast is naar het zwembad gaan gewoon een leuk uitje.”
Extra kosten doorberekenen
Nederland telt 1370 zwembaden. Een derde daarvan is eigendom van gemeenten die vaak ook beheerder zijn, een derde is commercieel en het laatste deel van de zwembaden hoort bij hotels en campings. Een overdekt zwembad moet het hele jaar verwarmd worden, een openluchtzwembad van mei tot en met september. Daar is in totaal 142 miljoen kuub gas per jaar voor nodig.
Simon: “Toen de zwembaden in de problemen kwamen door de gasprijzen, werd eerst gedacht dat het zwembadwater wel een graad minder warm kon. Maar zwemmers merken dat direct. Het is dan veel minder prettig om het water in te gaan. Dus dat was geen optie en daarom moeten de extra kosten wel doorberekend worden aan de bezoeker. Of ze zijn voor de gemeente.”
Gratis warmte van afvalwater
Gasvrij verwarmen biedt een uitkomst. Niet alleen voor de eigenaren, maar ook voor het milieu. Syntraal weet dat dit een haalbare mogelijkheid is. Dat liet het bureau al zien bij een aantal succesvol verduurzaamde zwembaden in onder andere Urk, Wezep, Raalte en De Bilt. Hier is gebruik gemaakt van duurzame warmte die verkregen is via aquathermie. Aquathermie is een verzamelnaam voor thermische energie uit water. Zo wordt bijvoorbeeld warmte gewonnen uit het warme water dat wordt weggespoeld na het draaien van een was of uit de vaatwasser. Maar ook oppervlaktewater is een handige gratis bron voor warmte, legt Simon uit. “Ons oppervlaktewater wordt in de zomer gratis verwarmd door de zon.”
De warmte van het water wordt teruggewonnen via warmtewisselaars. Daarna wordt de warmte doorgepompt naar een warmtepomp, van bijvoorbeeld een zwembad. Simon: “Door deze geslaagde projecten kwamen we op het idee om te kijken of dit niet bij alle zwembaden in Nederland kon.”
132 miljoen kuub gas besparend
Hier kwam de subsidie vanuit de energiebespaarcoalitie goed van pas. Met dat geld heeft Syntraal een uitgebreide inventarisatie van alle zwembaden in Nederland kunnen doen. Dit leverde informatie op over welk zwembad in aanmerking zou kunnen komen voor Aquathermie. “Uit onze inventarisatie is gebleken dat dit bij 95% van de zwembaden het geval is. De rest viel af omdat ze te ver van de waterwarmtebron liggen. Met deze oplossing kunnen we jaarlijks 132 miljoen kuub gas besparen. Dat levert een CO2-reductie op van 275.000 ton per jaar.”
De informatie is er, nu de actie nog, zegt Simon. “Bij het gebruik van Aquathermie komt wel een investering kijken. Zo moeten zwembaden een warmtepomp aanschaffen. Na 8 tot 12 jaar heb je deze investering al terugverdiend, maar het is een fors bedrag. Dat kan nu echt de bottleneck zijn voor zwembaden. Daarom pleit ik voor een nationaal investeringsfonds, zodat het alle zwembaden lukt om te investeren in gasvrij verwarmen.”
“Want”, zegt hij, “als we niets doen zijn we verder van huis. Straks kunnen onze kinderen niet meer naar zwemles. Dat doet me denken aan een mooi voorbeeld. Het zwembad in Wezep wordt sinds 2018 verwarmd met restwarmte van aardappelproducent CêlaVíta.” Het bedrijf loosde dagelijks gezuiverd afvalwater van dertig graden in het riool. Gelijk aan de inhoud van een groot zwembad. “Uit ons onderzoek bleek toen dat het vrij eenvoudig was om deze restwarmte te gebruiken om het zwembad te verwarmen. Het mooie is: de kinderen van de medewerkers van CêlaVíta kunnen nu dankzij het bedrijf zwemlessen blijven volgen in het zwembad.”
Ook scholen, ziekenhuizen en sportclubs
Simon is ontzettend blij met de subsidie vanuit de energiecoalitie. “Zo komen we iets dichter bij onze missie: alle zwembaden van het gas af. Bovendien, als dit voor zwembaden werkt, werkt het ook voor het verwarmen van scholen en ziekenhuizen of van sportclubs. Het zou mooi zijn als we door kunnen pakken.”
Simon hoopt dat meer bedrijven zich aansluiten bij het helpen verduurzamen van gebouwen zoals zwembaden. “Ik zou graag persoonlijk alle zwembaden afgaan, maar dat is onbegonnen werk. Wij zitten tot het einde van het jaar vol met adviesopdrachten. Alle hulp is welkom: het is juist mooi als we het met z’n allen kunnen doen.”
Meer weten over hoe Syntraal zwembaden in Nederland verduurzaamt? Neem dan een kijkje op de website van Syntraal.
