Jacob Jan Dogterom oogst aardappels én schone stroom dankzij rijdende zonnepanelen

Jan Dogterom vestigde zich in 1978 als landbouwer in het Zuid-Hollandse Oude-Tonge. Met zijn zoons Paul en Jacob Jan bouwde hij een bloeiend akkerbouw- en bloembollenbedrijf op. En nu werken ook Ivan en Jasper, zoons van Paul en Jacob Jan, in het bedrijf. Jacob Jan wil een goede rentmeester zijn van het stukje aarde dat hem is toevertrouwd, vertelt hij, en het familiebedrijf gezond doorgeven aan de volgende generatie. Maar hoe kom je dan op rijdende zonnepanelen? 

‘Wij willen in ons bedrijf alle fossiele energie vervangen door duurzame bronnen zoals wind en zon’, legt Jacob Jan uit. ‘We zetten voortdurend stappen in die richting. Zo onderzoeken we bijvoorbeeld of groene waterstof een alternatief kan zijn voor onze brandstoffen. We willen alle stroom die we zelf nodig hebben, op een schone manier opwekken. We hebben daarvoor onze daken helemaal belegd met zonnepanelen, maar dat levert nog niet genoeg duurzame stroom op.’ Jacob Jan zou graag een windmolen bij zijn bedrijf plaatsen. ‘Maar gemeentelijk beleid staat dat tot nu toe helaas in de weg’, zegt hij. ‘Daarom kijken we of we op een innovatieve manier meer zonne-energie kunnen opwekken.’

En daar komen de rijdende zonnepanelen om de hoek kijken. Want, omdat landbouwgrond schaars is, kun je als agrarisch ondernemer niet zomaar een hele akker met zonnepanelen beleggen. Als de zonnepanelen zich steeds verplaatsen, kun je eronder gewassen laten groeien en staan de panelen niet in de weg bij het oogsten. Vanuit die gedachte vroeg het bedrijf van Jacob Jan, toen nog in een samenwerking met andere bedrijven, subsidie aan om dit vernieuwende idee te gaan uitvoeren. Dat lukte. En zo beweegt nu het eerste rijdende zonnepark ter wereld zich gestaag op een akkerbouw- en bloembollenbedrijf in Oude-Tonge. 

Dat betekent dat 168 zonnepanelen zo’n tien uur per dag met een snelheid van vijf meter per uur over de akkers rijden. Via een beregeningsinstallatie geven ze de gewassen ook water: goed voor de groei én voor de biodiversiteit. Het systeem is nu ongeveer twee jaar in bedrijf, hoe bevalt het? ‘Op zich goed’, zegt Jacob Jan. ‘Maar we blijven verder pionieren. We hebben de panelen eerst boven onze suikerbieten gebruikt, nu rijden ze over de aardappels. Voor de gewassen is het eigenlijk net alsof er af en toe een wolk voor de zon hangt. We kijken nu wat dat doet met de groei en de kwaliteit van de aardappels.’ Jacob Jan heeft veel plannen om het systeem verder te ontwikkelen. ‘We willen bijvoorbeeld de karretjes waar de panelen op liggen, gaan verbreden. Maar daarvoor moeten we eerst weten wat het effect op de gewassen is. Ook voeren we een studie uit naar opslag van de stroom die we opwekken, zodat we die later kunnen gebruiken.’ 

Jacob Jan gelooft er heilig in dat agrariërs creatief en innovatief moeten zijn om hun bedrijf en de landbouw in het algemeen toekomstbestendig te maken. ‘Veel agrariërs voelen zich bedreigd in hun voortbestaan,’ zegt hij. ‘Maar ik zie juist kansen door voorop te lopen. Ik ga de uitdaging aan om duurzaam te werken, met oog voor natuur en klimaat. Zo kan ons bedrijf tot in de verre toekomst blijven bestaan en bijdragen aan een schone wereld. Ik zie onze kinderen hier over veertig jaar nog steeds op een gezond en volledig duurzaam bedrijf werken!’ 

Verduurzaming biedt het bedrijf van Jacob Jan veel kansen. Zij wekken hun eigen schone stroom op en maken hun bedrijf klaar voor de toekomst. Wil jij ook  jouw bedrijf verduurzamen? Neem contact op met je gemeente over de mogelijkheden of lees over duurzaam ondernemen op MVO Nederland.

De energietransitie biedt kansen voor iedereen, voor bedrijven, buurten en bewoners. Meer weten? Bekijk dan de campagne 'Van Hoe Naar Zo'. Dit artikel is onderdeel van die campagne.