Voormalige vuilstort wordt natuurvriendelijk zonnepark

Toen de gemeente Landgraaf de Limburgse Natuur en Milieufederatie (NMF) vroeg om mee te denken over de natuurvriendelijke inrichting van Zonnepark Abdissenbosch, stonden ze daar niet meteen te trappelen, vertelt Grietje Lenstra, beleidsadviseur bij de NMF. Het gebied grenst aan twee beschermde natuurgebieden - de Nederlandse Brunssummerheide en de Duitse Teverener Heide - en is onderdeel van het Natuurnetwerk Limburg. Binnen dat netwerk streeft de provincie naar behoud en beheer van de aanwezige natuur en naar ontwikkeling van nieuwe natuur. ‘Op zulke locaties zien wij liever geen zonneparken’, zegt Grietje.

Toch ging de NMF, samen met de gemeente, lokale natuurorganisaties en omwonenden, aan de slag om te kijken of de opwek van zonne-energie in Landgraaf kon samengaan met de aanleg van een natuurgebied met ruimte voor planten, dieren en wandelende omwonenden. ‘Als het érgens zou kunnen lukken om duurzame energieopwek hand in hand te laten gaan met natuur, dan was het toch wel hier’, verklaart Grietje die keuze. ‘Een natuurinclusief zonnepark is een goede bestemming van de voormalige vuilstortplaats in Abdissenbosch, een woonkern in Landgraaf. Er was al besloten om 40% van de ruimte vrij te laten voor natuur. En er zou een ecoduct worden aangelegd om de omliggende natuurgebieden met elkaar te verbinden. Daaruit bleek dat er veel aandacht was voor de natuur. Daar wilden we graag aan meewerken.’ Bovendien, voegt Grietje toe, hebben we de zonnestroom ook nodig om de overgang naar duurzame energie te kunnen maken.

De gemeente luisterde goed naar de wensen van de natuurorganisaties en de omwonenden, vindt Grietje. ‘Zo wilde de gemeente eerst ook windturbines plaatsen. Maar na protest van onder andere omwonenden en de NMF is het uiteindelijk alleen een zonnepark geworden. Daarmee liet de gemeente zien de wensen van de omgeving serieus te nemen.’ Eind 2021 ging het park officieel open. Sindsdien leveren de zonnepanelen per jaar zo’n 12 miljoen kWh groene stroom, goed voor het verbruik van ongeveer 3.500 huishoudens. De panelen liggen in een park met veel struikjes, houtwallen en kruidenrijk grasland. Het is leefgebied voor verschillende diersoorten zoals de gladde slang, de hazelworm en de vinpootsalamander. Er staan kasten voor wilde bijen en schapen houden de vegetatie bij. Bovendien kunnen omwonenden en wandelaars volop van de natuur genieten: er is een uitkijkpunt, er zijn wandelpaden, bankjes en picknicktafels. Om jongeren te betrekken zijn speciale lespakketten gemaakt voor de basisscholen in Landgraaf.

Het zonnepark is tot stand gekomen in samenwerking met een meedenkgroep van natuurorganisaties, omwonenden en andere geïnteresseerden. ‘Alle betrokkenen zijn tevreden over hoe het is gegaan en hoe het park is geworden’, zegt Grietje. ‘Zonnepark Abdissenbosch laat zien dat er veel mogelijkheden zijn om een zonnepark te ontwikkelen en tegelijkertijd de natuur te versterken.’ Een voorwaarde voor zo’n succesvolle aanpak is, volgens Grietje, dat een gemeente alles in goed overleg doet met de omgeving. ‘En dat je omwonenden en lokale organisaties al in een vroeg stadium betrekt, zoals Landgraaf dat heeft gedaan’, zegt zij. ‘Inwoners en natuur- en milieuorganisaties hebben zo veel kennis over een gebied. Als je die benut, kun je de natuur echt een plus geven. In Landgraaf wordt nu niet alleen schone stroom opgewekt, maar de natuur is er ook echt beter van geworden. En dat allemaal op een voormalige vuilstortplaats!’  

Zonnepark Abdissenbosch biedt de gemeente Landgraaf veel kansen. Het park levert groene stroom én biedt ruimte voor natuur en recreatie. Wil je ook aan de slag met een natuurvriendelijk zonnepark? Neem dan contact op met de Natuur en Milieufederatie in jouw provincie. Zij helpen je verder!

De energietransitie biedt kansen voor iedereen, voor bedrijven, buurten en bewoners. Meer weten? Bekijk dan de campagne 'Van Hoe Naar Zo'. Dit artikel is onderdeel van die campagne.