TNO bedacht het doe-het-zelf voorzetraam

In grote steden heeft nog zo’n 20 procent van de woningvoorraad dergelijke slecht isolerende ramen. Maar ook elders in het land staan nog veel huizen, gebouwd vóór 1960, met enkelglas. Ze laten veel van de warmte naar buiten ontsnappen, waardoor bewoners in de winter flink moeten stoken. Woningcorporaties zijn al tijden bezig deze woningen uit te rusten met geïsoleerde gevels en modern isolatieglas. Maar dat kost tijd. Ondertussen kampen bewoners met een acuut probleem, namelijk een gigantisch gestegen energierekening. ‘Woningen met enkelglas zijn meestal huurhuizen’, zegt Erik Carton van TNO. ‘De mensen die er wonen, behoren vaak tot de lagere inkomensgroepen. Zij worden door de geëxplodeerde energiekosten extra hard geraakt. Als de energierekening meer is dan 15% van het inkomen spreken we van “energiearmoede”.’

TNO rekende aan een simpele en snel voor het raam aan te brengen tjjdelijke isolatiemogelijkheid. Een voorzetraam van kozijn folie maakt dat enkelglasramen tot wel 35 procent minder warmte doorlaten. Bij ouder dubbelglas is de vermindering nog altijd 20 procent. Carton: ‘Het grote voordeel is dat dergelijke voorzetramen zelf te maken zijn met materiaal uit de bouwmarkt. En er is direct effect. Wie de voorzetramen gebruikt, zal meteen merken dat het binnen aangenamer aanvoelt. De koudetrek die je bij enkelglas hebt, wordt een stuk minder.’ Bovenal merk je het aan het gasverbruik. Hoeveel de besparing kan zijn, is onmogelijk in zijn algemeenheid te zeggen. Een appartement in een flat is heel anders dan een hoekhuis in een winderige straat. En de gasprijs is erg volatiel. Desondanks schat Milieu Centraal de besparing op ongeveer dertien euro per jaar per vierkante meter. Voorzetramen kunnen huishoudens misschien wel vijfhonderd tot achthonderd euro per jaar op de energierekening schelen.

Wie handig is, zet een voorzetraam zelf in een half uurtje in elkaar. Maar lang niet iedereen kan dit zelf doen. En bovendien zijn de materiaalkosten voor mensen met krappe beurzen een probleem. Het gaat ook om een groep die vaak minder makkelijk te bereiken is, onder meer door een gebrekkig beheersing van het Nederlands of laaggeletterdheid. TNO zoekt daarom contact met gemeenten. Zij hebben vaak middelen en de infrastructuur om concreet iets voor huurders in woningen met enkelglas te doen. Zo is TNO met de gemeente Rijswijk in gesprek over de mogelijkheid om de voorzetramen te verdelen. ‘Ook willen we met de woningcorporaties kijken of we hun huurders in de slechtste woningen kunnen helpen. Want zo kunnen we meer mensen bereiken. In Amsterdam, Den Haag, Delft en binnenkort dus hopelijk ook in Rijswijk werken we al samen,’ aldus Carton.

Met een instructiefilm legt Carton uit hoe je een voorzetraam maakt. Over het kozijn wordt de raamfolie gespannen. Met dubbelzijdig tape blijft dat goed vastzitten. Wie daarna met een föhn warme lucht over het folie blaast, zal zien dat het folie krimpt en zich mooi strak trekt. (Daarom verkoopt de bouwmarkt het als ‘krimpfolie’). ‘Het beste resultaat heb je als je het voorzetraam op minimaal 1,5 centimeter van het enkelglas zet’, zegt Carton. ‘Er is dan een afdoende dikke laag met stilstaande lucht tussen de kamer en het enkelglas. Deze stilstaande lucht zorgt voor de extra isolatie.’ Een waarschuwing is op zijn plaats: gebruik geen voorzetramen bij HR-glas, want dat kan hierdoor zelfs knappen. En zit er een ventilatierooster boven het raam? Zorg dan dat het voorzetraam dit niet afdekt, zodat de woning wel geventileerd kan blijven.